Ñande jeroviapy apytépe niko oï heta mba´e oúva ymaguaréguima, ñande
ypykuéragui, españolkuéragui avei. Upévare oje´ehina ñande poremóivaramo
oúta ñandéve viru, pitogue opurahéivo oïhína hyeguasu kañýva, oguehérö
mainumby nde rógape he´ise erekotaha oúva nde rógape isa´y hetárö ijuru
he´ise marandu iporäva oguahëtaha, isa´y hü ramokatu marandu iporäva oguahëtaha , isa´y hü ramokatu marandu ivaiva.
Creencias
Populares
GUEROVIAPY PORAVOPYRE
·
Ani remenda térä reho ygápe araapy jave, reguereko ramo jepe menarä térä jeguata repy.
·
Ere, reipota´ÿre, máva oï´ÿva réra. Ha´e
imandu´a nderehe.
·
Ne nambi nde akatúavagua haku ramo: oï máva
oñe´ë térä imandu´a nderehe.
·
Ha´érö ne nambi nde asupegua: oñeñe´ë vai térä
imandu´a vaíva nderehe.
·
Ani reikytï ne pyapë ára osë´yme kauarahy, upéva
oporombohasy.
·
Oñeñe´ëro mba´asýgui, mb´ae vai, ojeharúva ha
mba´e, repokova´erä yvyráre, ani ojehútei ndéve upéva.
·
Epokova´erä avei yvyáre reipotárö ojehu ndéve
mba´e porä oñemombe´úa térä ojejeruvéva ndéve guarä.
·
Reisu´üro ne kü, oï imandu´áva nderehe.
Katupyry Mbotavýpe Ha´uvö iporäva:
·
Ojeroky ramo nde ropea nde asupegua.
·
Emboy´u ramo y hembýva ambue hoy´uva´ekuegui,
reikuaáta mba´e iñongatupy (mborayhu rehegua).
·
Rehecha ramo ryguasume térä mbarakaja hü.
·
Reñohë ramo, reipota´ÿre, vino mesa ári.
·
Rejoka ramo kagua mendahápe.
·
Jagua okaru ramo ne rokëme.
Ome´ë po´a:
·
Rejuhu ramo kavaju pysäpére oñemoïva , iporäve
oguereko ramo poköi kuára.
·
Rehecha ramo tekove ijatukupe kandúva (repoko
ramo ijatukupe kandúre ndepo´aveta).
·
Rehecha ramo hyeguasúva (ha repoko ramo hyére
ndepo´avéta).
·
Rehacha ramo papapy ojuehegua (ereva´ëra:
ahecháta, ahecháta).
·
Rejuhu ramo pirapire ikuapyréva.
·
JEROVIAPY
-Pitogue opurahéiramo, he’ise oîha hyeguasúva
Si canta el pitogue, quiere decir que en la zona hay alguna embarazada.
-Kuña ndojahuiva’erâ imemby rire, ÿramo omanóta
La mujer no debe bañarse después de parir, caso contrario morirá.